ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ, ΕΝΑ ΑΔΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Έχουμε συζητήσει, διαβάσει, αναλύσει πολλά για την οικονομική κρίση. Πλέον είναι στο λεξιλόγιό μας μια καθημερινή ατάκα. Πέρα των τραπεζών, της κατανομής του πλούτου και της παραγωγής των αγαθών και το χρήμα άλλαξε χέρια συνεχόμενα με ύποπτους τρόπους. Όμως και πάλι πέρα από τους διεφθαρμένους πολιτικούς και τους άπληστους επιχειρηματίες\τραπεζίτες υπάρχει κι ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει να συνυπολογίσουμε. Αυτό είναι πως η "αγορά" είναι "ελεύθερη" για να ρυθμίζεται από τους κανόνες των τζογαδόρων που ποντάρουν εναντίον χωρών και λαών. Αυτό το μοντέλο είναι πλήρως αμοραλιστικό και ελεγχόμενο και κυρίως άδικο.

Γιατί άδικο; Γιατί ο κάθε manager, τραγουδίστρια σκυλάδικου, ποδοσφαιριστής που δεν ξέρει να βάλει 5 λέξεις σε σωστή σειρά, image maker κτλ μπορεί να βγάζει περισσότερα χρήματα, απ ότι ένας εργάτης, ένας γιατρός ή ένας καθηγητής. Από πριν βέβαια σου υπόσχεται ότι η αγορά εργασίας θα σε απορροφήσει βάσει των δεξιοτήτων, των προσόντων σου, δίνοντας την ψευδαίσθηση πως υπάρχουν ίσες ευκαιρίες για όλους, ανάλογα με το τι μπορούν να κάνουν. Όμως αυτοί που πραγματικά αβγατίζουν είναι πχ οι χρηματιστές, που δεν προσφέρουν τίποτα και δεν παράγουν το παραμικρό. Είναι το ίδιο χρήσιμοι στην κοινωνία με τον αγρότη που παράγει ας πούμε πατάτες ή ζαχαροκάλαμα; Σαφέστατα όχι. Αλλά στον κόσμο της "ελεύθερης αγοράς" η εικόνα είναι πιο σημαντική κι αυτή η λογική έχει ποτίσει και τον πολιτισμό. Είσαι πετυχημένος επειδή βγάζεις χρήματα, αλλά δεν εξετάζουμε το πως τα βγάζεις. Αν υπάρχει η έννοια της ηθικής πλάι στο κέρδος. Αυτές οι έννοιες είναι δύσκολο να συνυπάρξουν στην ίδια πρόταση.

Κάποιοι λοιπόν τζογάρουν ανεξέλεγκτα και περνούν ζωή με πολυτέλειες, ενώ αυτοί που παράγουν και δημιουργούν, κινδυνεύουν να αφανιστούν. Για να μείνει μετά τι; Η αγορά; Αυτό το κατασκεύασμα που δεν υπόκειται σε κανόνες και όρους, αλλά διαμορφώνει το πως θα ζούμε, πως θα κινείται ολόκληρη η κοινωνία για να στηρίζει αυτή την νοσηρότητα. Δεν υπάρχουν αξίες στην "ελεύθερη αγορά" (που καθόλου ελεύθερη δεν είναι) μόνο προιόντα και χρήμα. Και για να κινηθεί έχει ανάγκη από ανθρώπους χωρίς αναστολές και ηθικές αρχές, εθισμένους στους κανόνες της, που είναι πρόθυμοι να πατήσουν στο πτώμα του διπλανού τους. Χρειάζονται τα "ψώνια", οι εγωκεντρικοί αλλά κι αυτοί που θα θέλουν να είναι αδιάφοροι για να είναι ευτυχισμένοι.

Στον κόσμο της ελεύθερης αγοράς ο παίκτης των reality και η πρωινατζού είναι πιο αναγνωρίσιμοι από τον πυρηνικό φυσικό, τον θεατράνθρωπο και τον κοινωνικό λειτουργό. Γιατί; Μα το είπαμε και πριν. Χρειάζονται "διαφορετικοί", αλαζόνες, πρότυπα ατομικισμού και εύκολου κέρδους. Έτσι κινείται ολόκληρος ο μηχανισμός. Καταναλώνοντας ανθρώπους που υποτάσσονται και άλλους που προσκυνούν αυτούς που υποτάσσονται.

Posted in: σύστημα