Η ΘΕΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Πολλοί φίλοι και γνωστοί δεν είναι ευχαριστημένοι με τις δουλειές τους. Δεν νιώθουν δημιουργικοί, ενώ κάποιοι από αυτούς δεν πληρώνονται σχεδόν ποτέ στην ώρα τους, μάλλον περνούν και μήνες μέχρι να δουν χρήματα στον τραπεζικό τους λογαριασμό. Υπάρχουν κι άλλοι βέβαια που είναι άνεργοι και θα έκαναν οποιαδήποτε δουλειά από το να κάθονται. Στις μέρες μας το να έχεις μια δουλειά ότι κι αν είναι αυτή θεωρείται προνόμιο. Το δικαίωμα του ατόμου στην εργασία μετατράπηκε σε ζητούμενο. Πολλοί θέλουν να δουλεύουν όχι μόνο για τα χρήματα, αλλά για να αισθάνονται πως προσφέρουν, πως είναι χρήσιμοι, για να κάνουν γυμναστική στην αυτοεκτίμησή τους. Είναι όμως πράγματι έτσι, όταν δουλεύεις πολλές ώρες για χρήματα που δεν σε καλύπτουν; Όταν δουλεύεις σε μια δουλειά που δεν δημιουργείς, που δεν σε γεμίζει ως άνθρωπο, που δεν σε εμπνέει; Η παραγωγικότητα είναι αυτοσκοπός; Ή μήπως η εργασία θα πρέπει να ήταν συνυφασμένη με την αυτοπραγμάτωση του ατόμου; Η εργασία αν είναι "υποχρέωση" κι όχι χρήσιμος χρόνος τότε δεν διαφέρει από την σκλαβιά. Απλώς είναι μισθωτή σκλαβιά.

H κοινωνία έχει κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ενοχή όταν δεν παράγουν, όταν δεν είναι χρήσιμοι στο σύστημα κατανομής εργασίας και ρόλων. Έτσι κάποιοι νιώθουν άχρηστοι ή στιγματίζονται ως τεμπέληδες. Όμως η "τεμπελιά" (λέγε με ελεύθερο χρόνο) αν αξιοποιηθεί κάτάλληλα μπορεί να είναι πολύ πιο χρήσιμη με το να μάθεις πράγματα, ν' αποκτήσεις δεξιότητες και να εξελίξεις τον εαυτό σου. Η δουλειά που απλά προσφέρει χρήματα και σε κάνει να εξαρτιέσαι από αυτήν, με τον καιρό σε κάνει και σκλάβο του χρήματος. Έτσι αν κάποιος άνθρωπος κάνει κάτι που του αρέσει κατ' επιλογή χωρίς να έχει κέρδος, τότε ο περίγυρος δεν το θεωρεί δουλειά, αλλά χόμπι. Υπάρχουν κανόνες ακόμη και στο τι παράγεις, τον τρόπο που το κάνεις και σε τι το εξαργυρώνεις. Ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει εδραιώσει την ιδέα ότι μόνο το μετρήσιμο έχει αξία.

Η ικανότητα να παράγεις θεωρείται ως το ύψιστο προσόν για την οικονομική οργάνωση. Όλα είναι ανταλλάξιμα, το ίδιο και οι υπηρεσίες που μπορείς να προσφέρεις ή οι δεξιότητές σου. Είναι καλύτερος αυτός που βγάζει ένα τσουβάλι λεφτά τον μήνα ή αυτός που η ψυχή του είναι γεμάτη από την δημιουργία και το πάθος του για μια ασχολία; Το σύστημα έχει συνδέσει με ύπουλο τρόπο την χρησιμότητα με το χρήμα. Έτσι ο άνεργος εκ πεποιθήσεως, επειδή ψάχνει να ασχοληθεί μ' αυτό που κάνει τα μάτια του να λάμπουν, λογίζεται ως ένας καλοπερασάκιας. Βέβαια ο άνεργος αυτόματα αντιμετωπίζει και τις συνέπειες αυτής του της ελευθερίας επιλογής σε καθημερινή βάση. Και το κόστος δεν είναι μόνο χρηματικό, αλλά κυρίως ψυχολογικό.

Τι θεωρείται επιτυχία; Η εργασία που αποφέρει χρήματα και είναι ανιαρή, ή αυτή που δεν σε κάνει πλούσιο, αλλά καλύτερο άνθρωπο; Η εργασία πρέπει να είναι το μέσο κι όχι ο σκοπός. Ο συγραφέας, ο ζωγράφος ή ο μουσικός δεν λογίζονται ως παραγωγικοί από το σύστημα γιατί δεν ασκούν επάγγελμα που υπόκειται σε θεσμοθετημένους κανόνες. Έτσι έχει αναχθεί η μισθωτή εργασία στο ύψιστο αγαθό που μπορεί να έχει κανείς, αδιαφορώντας για την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου και την καλλιέργεια του εαυτού του, χωρίς να κλίνουμε βέβαια προς τον ατομικισμό που πρεσβεύει η ανταγωνιστική αγορά εγασίας.

Posted in: κοινωνία,σύστημα