Δευτέρα 16 Ιουνίου 2008

E. Α. ΠOE : Ο ΛΟΡΔΟΣ ΤΩΝ ΚΟΡΑΚΙΩΝ


"...Kι ο άγγελος Ισραφέλ, που οι χορδές της καρδιάς του είναι λαγούτο, και απ' όλα του Θεού τα πλάσματα έχει την πιο γλυκιά φωνή..."

Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, γεννήθηκε το 1809 στην Βοστόνη από γονείς ηθοποιούς. Ο πατέρας του Ντέηβιντ το1811, εγκατέλειψε την οικογένεια και πέθανε 5 μήνες μετά, ενώ η μητέρα του Ελίζαμπεθ που υπέφερε από φυματίωση παρέδωσε πνεύμα τον ίδιο χρόνο. Όλα αυτά συνέβησαν όταν ο Πόε ήταν μόλις δύο ετών. Μετά τα τραγικά αυτά περιστατικά, έμεινε στο σπίτι ενός διάσημου καπνέμπορου και το 1815 η νέα οικογένειά του μετακόμισε στην Αγγλία και την Σκοτία. Πρώτη του ποιητική συλλογή ήταν το "Ταμερλάνος και άλλα Ποιήματα" που δημοσίευσε σε ηλικία 22 ετών. Το 1829 εκδόθηκε το δεύτερο βιβλίο του "Al Aaraaf" ενώ άρχισε σιγά-σιγά να διαβάζει ρομαντικούς ποιητές. Προκειμένου να συντηρείται οικονομικά άρχισε να γράφει πεζά ποιήματα και να συμμετέχει σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, ενώ το 1833 βραβεύτηκε για το διήγημα "Μήνυμα στο μπουκάλι" κι άρχισε να αποκτά αναγνώριση.

Το 1835 άρχισε να εργάζεται ως συντάκτης σε τοπική εφημερίδα του Ριτσμοντ, όπου είχε μετακομίσει λίγα χρόνια πριν, καθώς διέμενε η θεία του. Ήταν η ίδια περίοδος που παντρεύτηκε την 13χρονη ξαδέλφη του. Το 1839 ο Πόε μετακομίζει στην Φιλαδέλφεια, εργαζόμενος στο περιοδικό Burton's Gentleman's Magazine, στο οποίο δημοσίευσε πλήθος άρθρων και διηγημάτων, μεγαλώνοντας την φήμη του. Το 1842, ως τραγική μοίρα αποδείχτηκε ότι η σύζυγός του έπασχε από φυματίωση, γεγονός που οδήγησε τον Πόε να βρει καταφύγιο στο ποτό. Το 1845 κι έπειτα από συχνές αλλαγές κατοικίας και εργασίας, εκδίδει το ποίημα "Το Κοράκι", απ' τα γνωστότερα έργα του που τον βοήθησε να γίνει περισσότερο γνωστός. Μάλιστα αναδημοσιεύτηκε στον τύπο της εποχής, χωρίς όμως ο ίδιος να έχει οικονομικά οφέλη. Το 1847 η σύζυγός του πεθαίνει κι ο Πόε αρραβωνιάζεται την ποιήτρια Σάρα Έλεν Ουίτμαν. Ο γάμος τελικά δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς ο Πόε είχε προβλήματα αλκοολισμού.

Το 1849, ο Πόε σε ταξίδι του στην Βαλτιμόρη ανακαλύπτεται σε παραληρηματική κατάσταση σε δρόμο, από έναν περαστικό. Μεταφέρθηκε στις 3 Οκτωβρίου σε νοσοκομείο όπου ξεψύχησε στις 7 του ίδιου μήνα. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του δεν κατάφερε να συνέλθει ώστε να εξηγήσει πώς είχε οδηγηθεί σ' αυτή την κατάσταση. Όταν βρέθηκε, φορούσε ρούχα που πιστεύεται ότι δεν του ανήκαν ενώ επανειλημμένα πρόφερε το όνομα Ρέυνολντς κατά την διάρκεια της τέταρτης νύχτας που έμεινε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με επιστολή του ιατρού που εξέτασε τον Πόε στο νοσοκομείο, προς την θεία του, οι τελευταίες του λέξεις ήταν "Κύριε βοήθησε την φτωχή ψυχή μου". Η πραγματική αιτία θανάτου του Πόε παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα αφού ποτέ δεν βρέθηκε επίσημο πιστοποιητικό θανάτου.ίσως ο θάνατός του να ήταν απόρροια του εθισμού στο αλκοόλ, ίσως όμως και να έπασχε από επιληψία, λύσσα ή ίσως πάλι και να τον είχαν δηλητηριάσει. Κανένα έγγραφο δεν πιστοποιεί κάποια απ' αυτές τις θεωρίες. Ο τάφος του βρίσκεται στη Βαλτιμόρη και ιδιαίτερο αξιοθέατο της περιοχής.

Εξετάζοντας το έργο του Πόε, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι επηρέασε την παγκόσμια λογοτεχνία, δίνοντας συστατικά για τις μελλοντικές αστυνομικές ιστορίες ή τις διηγήσεις τρόμου. Το αστυνομικό μυθιστόρημα " Οι Δολοφονίες της Οδού Μοργκ" που χωρίστηκε ως τριλογία, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις μεταγενέστερες ιστορίες με ήρωα τον Σέρλοκ Χόλμς. Οι Χ.Φ. Λάβκραφτ, Ουώλτ Ουίτμαν και Ουίλλιαμ Φώκνερ εκτιμούσαν αφάνταστα το έργο του και εμπνεύστηκαν απ' αυτόν. Σημαντική επιρροή άσκησε και στον γαλλικό συμβολισμό, όπου ο Μπωντλαίρ μετέφρασε όλα τα έργα του στην γαλλική, ενώ ο Ιούλιος Βερν έγραψε μάλιστα ένα δοκίμιο για το έργο του. Ακόμα και Γάλλοι ζωγράφοι φιλοτέχνησαν αναπαραστάσεις από τις εικόνες που περιγράφει στα έργα του. Φυσικά κι η υπόλοιπη Ευρώπη υποκλίθηκε με πρώτον απ' όλους τον Όσκαρ Ουάιλντ.



Για τον Πόε η ποίηση ήταν πάθος, ένα πάθος που αντανακλούσε την ψυχοσύνθεσή του. Ζούσε σ' έναν κόσμο φανταστικό κι εφιαλτικό συνάμα. Τρέχει προς την αυτοκαταστροφή και όλα του τα έργα διαπνέονται απ' τον φόβο του θανάτου. Παραδίδεται στα πάθη του και η κοινωνία τον πολεμάει καθώς δεν ανέχεται την εκκεντρικότητα κι ας συνοδεύεται απο ευφυία. Ο ρομαντισμός του Πόε παίρνει την μορφή του μαζοχισμού και του αυτο-σαδισμού. Βουτάει στην θλίψη και τον πόνο καθώς είναι οι μούσες του. Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι επιτάχυνε τον θάνατο της συζύγου του για να εμπνευστεί και να γράψει "Το κοράκι". Οι ηρωίδες που περιγράφει είναι κατά κανόνα λιπόσαρκες και ασθενικές, πεθαίνοντας μέσα στα νιάτα τους σαν ο ίδιος να εύχεται τον θάνατό τους και να αντλεί δύναμη απ' την απελπισία τους. Ο Ε.Α. Πόε μοιάζει να ήταν άνθρωπος εγωκεντρικός, που το υποσυνείδητο τον ωθούσε να αποδώσει τα πάθη του με υπέροχη τέχνη. Στον κόσμο του υπάρχουν μόνο φαντάσματα, σκιές και μακάβριες φιγούρες, ήχοι που κανείς άλλος δεν ακούει. Ο Πόε δεν αναγνωρίζει την φύση ως οικεία, ακόμη κι οι καθημερινές καταστάσεις, η αρχαία τέχνη κι η επιστήμη ειναι ντυμένες με αιθέρια πέπλα. Η γυναίκα παρουσιάζεται ως οπτασία ή ντυμένη με σάβανα, ίσως απόρροια των ίδιων του των βιωμάτων. Μην ξεχνάμε πως έχασε μητέρα και σύζυγο από την ίδια νόσο. Όπως και να έχει, θα είναι πάντα καθισμένος στο σκοτεινό του θρόνο, πίνοντας αψέντι και εμείς θα απολαμβάνουμε τα έργα του που αποτέλεσαν ογκόλιθο στο παλάτι της Τέχνης. Εις τους αιώνες των αιώνων.

Σημαντικά ποιήματά του είναι: "Ταμερλάνος", "Αλ Αααραάφ", "Το Κοράκι", "Ουλαλούμ", "Εύρηκα".

Σημαντικά του διηγήματα: "Χειρόγραφο σ' ένα μπουκάλι", "Λιγεία", "Η Πτώση του Οίκου των Άσερ", "William Wilson", "Ο Διάλογος Ανάμεσα στην Ειράδα και τη Χάρμιον", "Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου", "Το Πηγάδι και το Εκκρεμές", "Ο Χρυσός Σκαραβαίος", "Ο Μαύρος Γάτος", "Μερικές κουβέντες με μια μούμια", "Το Σύστημα του Δόκτωρα Πίσσα και του Καθηγητή Φτερά", "Το Βαρέλι του Αμοντιλάδο", "Η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ", "Οι Δολοφονίες της Οδού Μοργκ", "Το Κλεμμένο Γράμμα", "Στη Δίνη του Μάελστρομ".

Όλα τα έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, ενώ "Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου" ανέβηκε και ως θεατρική παράσταση, όπως και η Diamanda Gallas το διασκεύασε ως εξπρεσιονιστική όπερα με μια προβοκατόρικη θεατρική παρουσία. Ο λόρδος των κορακιών θα στοιχειώνει το φατασιακό μας με την μαύρη κληρονομιά που άφησε πίσω του.

"Δεν μπορώ θεέ μου να σώσω ουτ' ένα από το κύμα τ' αδυσώπητο; Ότι θωρούμε ή φαινόμαστε, δεν είναι λοιπόν, ένα όνειρο μέσα σε κάποιο όνειρο;"

12 σχόλια:

Nα με κι εγώ!Samael,μου αρέσουν οι "σκοτεινοί". Και ο Πόε σε αυτό είναι μια κλάση μόνος του. Ειλικρινά, απολαμβάνω την ανάρτηση, δεν ήξερα πολλά, εκτός από κάποια φευγαλέα βιογραφία στην τηλεόραση.Το Κοράκιείναι το καλύτερο κατά τη γνώμη μουκαλό ξημέρωμα

Δε νομίζω πως ο Πόε ήταν τόσο σκοτεινός. Εγώ τον παραδέχτηκα για το "Μαύρο Γάτο" του, αλλά και γιατί αναγνωρίστηκε η πατρότητά του όσον αφορά τον Σέρλοκ Χολμς. Μεγάλη μορφή, κι ας μου έπεσε ποίημά του στις εξετάσεις στην 5η Γυμνασίου και στα εννοιολογικά πήρα ΜΗΔΕΝ :-P

Συμφωνώ MAD. Ο Πόε δεν ήταν σκοτεινός. Απλά πλανήθηκε στο σκοτάδι, το μελέτησε, μας το περίγραψε, μας το "έφερε στο φως". Κι όποιος το αντέξει..

Πολλά δεν ήξερα απ'όσα ανέφερες!Ένας άνθρωπος με τρομερά ευθραυστη ψυχολογία και βιώματα τόσο έντονα που τον επηρέασαν για μια ζωή!Πολύ ταλαντούχος αν μη τι άλλο!Κατάφερε τους φόβους του και τις αγωνίες του να τις μετουσιώσει τόσο πετυχημένα σε αριστουργήματα πραγματικά, ενώ καθιέρωσε ένα ολόκληρο συγγραφικό είδος!Πολύ όμορφο το αφιέρωμα!

Άλλοι γεννιούνται γιά το φωςΆλλοι γιά το σκοτάδιΚι άλλοι να ζήσουν τη ζωήΣ' ένα μονάχα βράδυΆλλοι ζητούνε θαύματα Άλλοι μιά λέξη μόνοΚι άλλοι ζητούν κρησφύγετοΣτη θλίψη και στον πόνοβ.τ.μ.

χε..μου θυμισες ενα ταξίδι στην Φλωρεντια..Ειμασταν σ ενα ανακτορο και οπως παιρνουμε μια στροφη με την κολητη μου σε ενα διάδρομο βρισκόμαστε στην αρχη καμια δεκαρια διαδοχικων δωματιων με τις πορτες ορθανοιχτες..προοπτικα φαινοντουσαν όλα τα δωμάτια και το τρομακτικο στην όλη υποθεση ήταν πως το καθένα ειχε διαφορετικό εντονο χρώμα απο την κουρτινα μεχρι την ταπετσαρια και τα επιπλα..η μασκα του θανατου ήταν εκει..περριτο να πω ότι ειχαμε ανατριχιασει απο τον συνειρμο και ειχαμε μεινει κόκκαλο για κανα πενταλεπτο.. :)τρελη κατασταση και με λιγο φαντασια (που δεν μας ελειπε)φαγαμε ενα σχεδον ενα διωρο σ εκεινες τις αιθουσες απλα για να μπουμε στην ιστορια του μυαλου μας!! :) να σαι καλα!!

"... κανείς δεν μπορεί να γράψει δίχως να ΄χει κάτι βαθύτερο να μεταδώσει"Ε.Α.ΠΟΕ Μή στοιχηματίζεις το κεφάλι σου με το διάβολοΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

@Mystis:Καλωσήρθες! Πραγματικά έχει επηρεάσει πάααααααρα πολλούς και πολλών ειδών τέχνες. Το Κοράκι είναι κορυφαίο ποίημα, μ' αρέσει και το "Στοιχειωμένο Παλάτι", αλλά και το "Ισραφέλ". Καλησπέρα.@Αλέκα:Καλωσήθατε Αλέκα/ Κώστα. Όντως τα πεζά έχουν μια άλλη ατμόσφαιρα, πιο βικτωριανή, εκτός απ' τον Χρυσό Σκαραβαίο που μ' αρέσει πάρα πολύ! Και φυσικά το "Mask of Red Death"...ανατριχίλα! Να' στε και οι δύο καλά. ΥΓ.Πέρασα από το blog, πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες πράγματι. @Mad:Ήταν αλλά με άλλο τρόπο. Ήταν άτομο μοναχικό αλλά δεν αποζητούσε τόσο πολύ την μοναξιά όσο άλλοι, αφού παντρεύτηκε 2-3 φορές. Περισσότερο "θλιμένο" θα μπορούσαμε να τον πούμε.Βούτηξε στην Άβυσσο της ψυχής του για να βγάλει διαμάντια, να τα καθαρίσει και να μας τα δώσει. Αυτά που έγραφε τα ζούσε μέσα του. Το εσώτερο σκοτάδι προσπαθούσε να ξορκίσει αλλά συνάμα το απολάμβανε(;)! Καλησπέρα.

καταφέρνεις πάντα με πολύ όμορφο τρόπο να μου θυμίζεις πολλά από το παρελθόν....ακόμα ένα πολύ αξιόλογο σου κείμενο λοιπόν μου θύμισε τα φεγγάρια πριν από χρόνια που διάβαζα Πόε έξω από μια σκηνή κάπου στην Χαλκιδική, προσπαθώντας να καταλάβω όσα προσπαθούσε μέσα στα βιβλία του εκείνος να περιγράψει.....Να είσαι καλά φίλε.

@awakened:Η ρήση που ταιριάζει για τον Edgar Allan Poe είναι ότι...Τέχνη είναι αυτό που μεταμορφώνει έναν αλκοολικό,που έχασε τη γυναίκα του από το θάνατο, σε καλλιτέχνη. Δεν υπάρχουν και πολλοί "καταραμένοι" ποιητές που να μην είχαν προβλήματα πάσης φύσεως. Ο φόβος κι η αγωνία τον έθρεφαν και τον κατέστρεφαν παράλληλα.@Βασιλιάς της μοναξιάς:Για τον Πόε μάλλον το σπίτι ήταν ο πόνος...@Ένα Ρ...:Ενδιαφέρουσα εμπειρία! Για το Παλάτσο Βέκιο μιλάς λογικά...Είδες πως στοιχειώνει το φαντασιακό; Να είσαι καλά.

Πολλά απ' αυτά που έγραψες δεν τα ήξερα. Ίσως είναι μια καλή ευκαιρία να "επιστρέψω" στα κείμενα του.

@Τάσος:Το γράψιμο είναι μεγάλο σαράκι φίλε Τάσο...πάντα υπάρχει κάτι να πεις...@Eric Draven:Χαίρομαι φίλε Eric, που σου θύμησε κάτι όμορφο το κείμενο. Η αλήθεια είναι πως ακόμη δεν έχουμε ξεφύγει από τον λαβύρινθο της σκέψης του, που απέδωσε με τόση μαεστρία μες στα βιβλία.@Madame de la luna:Ευκαιρία λοιπόν! Μερικές φορές διαβάζοντας και κάποια βιογραφικά στοιχεία αποκτάς άλλη θέαση του έργου κάποιου ποιητή ή συγγραφέα.

Δημοσίευση σχολίου

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More