Ο Άγιος Βασίλης δεν είναι ένα θρησκευτικό σύμβολο, αλλά ένα καταναλωτικό έμβλημα. Μια φιγούρα-μασκότ αναψυκτικού που εντέχνως αποκόπηκε από το προϊόν που τον έκανε γνωστό για να αποτελέσει γενικά ένα εργαλείο του εμπορικού marketing. Η Coca Cola αρχικά είχε λανσαριστεί ως ποτό με ευεργετικές ιδιότητες που απευθυνόταν κυρίως σε ενήλικες. Όταν η εταιρεία παρατήρησε πως τον χειμώνα οι πωλήσεις της έπεφταν, αποφάσισε να επεκτείνει το κοινό στο οποίο θα απευθύνεται, προσανατολισμένη σε όλη την οικογένεια (παραδοσιακά το βασικό κύτταρο κατανάλωσης) αλλάζοντας και την φύση του προϊόντος. Πολλοί καλλιτέχνες επιστρατεύτηκαν εκείνη την εποχή για να αλλάξουν το προφίλ της Coca Cola, μεταξύ αυτών και ένας λευκός άντρας ντυμένος στα κόκκινα με σκούφο και γενειάδα που έφερνε (σύμφωνα με την διαφήμιση) ένα μπουκάλι του αναψυκτικού ως δώρο στην οικογένεια, γεμίζοντάς τους με χαρά. Σήμερα ο κύριος αυτός μπορεί να θεαθεί σε ευχετήριες κάρτες, καταστήματα, περιοδικά, κοινωνικές εκδηλώσεις κτλ. Ο Άγιος Βασίλης με την μορφή που τον ξέρουμε σήμερα δεν υπήρξε ποτέ. Σε διάφορες χριστουγεννιάτικες ιστορίες, σε διαφορετικές χώρες και έθιμα αλλάζει όνομα, εμφάνιση ακόμη και μέσο μετακίνησης, ωστόσο τα σημερινά του χαρακτηριστικά κι ο ρόλος που επιτελεί είναι βασισμένος σε αμερικάνικα πρότυπα.
Η Coca Cola ομολογουμένως έκανε μια από τις πιο πετυχημένες κινήσεις στην ιστορία της διαφήμισης. Δημιούργησε ένα είδωλο της ευημερίας, της καλοπέρασης και της ανταμοιβής των "καλών παιδιών". Ο...παγκοσμιοποιημένος Άγιος Βασίλης που δεν έχει καμία ομοιότητα με τον άγιο της χριστιανικής παράδοσης, στοχεύει στις διαθέσεις των καταναλωτών. Η Coca Cola τον έντυσε με τα χρώματά της ώστε να γίνονται συνειρμοί με το προϊόν της, κάτι που φαίνεται να επιχειρούν διστακτικά κατά περιόδους και άλλες εταιρείες που τον ντύνουν με τα χρώματά τους. Η Coca Cola ως πολυεθνική ασκεί εδώ και χρόνια επίδραση στην κουλτούρα του σύγχρονου πολιτισμού, κάτι που ως επέκταση είχε να κατασκευάσει την εικόνα που έχουμε για τον Άγιο Βασίλη.
Τα Χριστούγεννα μοιάζουν με γιορτή μιας υπερκαταναλωτικής μανίας και αποθέωσης του εμπορικού υλισμού. Το νόημα των Χριστουγέννων όπως μας το διδάσκουν, περί αλτρουισμού και αγάπης μάλλον δεν το παίρνουν και πολλοί τοις μετρητοίς. Η γιορτή αυτή με την μορφή που έχει είναι αμερικανική εφεύρεση, μιας που οι Αμερικανοί συνήθιζαν να είναι ο πιο ικανοποιημένος λαός από επάρκεια αγαθών. Η βιομηχανοποίηση κι η αστικοποίηση μοιάζει να έχουν βρει τον άγιό τους. Η ανάπτυξη αλλά και οι πολλοί τρόποι διάδοσης της πληροφορίας, βοήθησαν την αγορά στο να αναπτυχθεί σε διάφορους τομείς. Έτσι σαν στοιχείο των γιορτών προστέθηκε η αγορά προϊόντων αλλά και δώρων, ώστε να διευρυνθεί η κατανάλωση.Εκεί βασίστηκε και ο 13ος μισθός: στην διοχέτευση ρευστού στην αγορά που καλείται να "ζεσταθεί" τις "άγιες ημέρες". Σ' αυτό συνέβαλλε και η διαφήμιση όπου έκανε την ανταλλαγή δώρων συνήθεια κι όχι στάση ζωής. Σίγουρα ο Santa Claus δεν έχει καμία σχέση με οποιοδήποτε ηθικό περιτύλιγμα, μην ξεχνάτε ότι δίνει καλύτερα δώρα στα καλά παιδιά. Απονέμει δικαιοσύνη αποθεώνοντας τον εγωισμό που ταυτίζεται με την ευτυχία. Το αρνητικό είναι ότι έχει εδραιωθεί η γιορτή των Χριστουγέννων ως πνευματικό μήνυμα, δημιουργώντας ενοχές, αλλά πίσω από την κουρτίνα αποθεώνονται η λογική και ο...καπιταλισμός. Ας αφαιρέσουμε τον Χριστό από την χαρούμενη γιορτή λοιπόν κι ας την χαρούμε ως γιορτή της μάσας και του ξοδέματος, χωρίς να την καλλωπίζουμε ή να την ενοχοποιούμε.
Παρακάτω ένα αφιέρωμα από το εξαιρετικό blog "Δέντρο at Κουναβούπολις" στον Άγιο Βασίλη.
Μαύρος Γιο-Βασίλης:Δυστυχώς δεν αναγνωρίζεται επίσημα ως Santa Clause καθώς οι συνάδελφοι του κρατούν ρατσιστική στάση απέναντί του για αυτό και τα παιδιά από την Αφρική δεν παίρνουν δώρα.
Αγιος Βασίλης Μαγγίνας: Προστάτης των ανθρώπων που διψάνε για εξουσία: υπουργοί διευθυντές κτλ. Μιας και τα έχουνε όλα ο Βασίλης τους φέρνει κάθε χρόνο μια γραμματέα για να ικανοποιούν τις φαλλοκρατικές τους διαθέσεις αλλά και τις ορέξεις τους βλ. Χρηστος Χατζόπουλος.
Άγιος Emo Βασίλης: Έρχεται για να σκορπίσει μιζέρια και δυστυχία στα emo παιδάκια,ντυμένος με μια κατάμαυρη καμπαρντίνα και το έλκηθρο του σέρνουν κάτι μαντρόσκυλα.
Άγιος Μπιλάρας:Προστατεύει τους απανταχού Ελληνάρες και τους ανταμείβει για την προσήλωσή τους στα όσια και τα ιερά του τόπου μας, δηλαδή τον ωχαδερφισμό, τον χριστιανισμό, τον εθνικισμό και τα μπουζούκια δεν έχει έλκηθρο αλλά ένα κωλοφτιαγμένο Subaru Impreza.
Σύντροφος Βασίλης: Ακόμα και τις άγιες τούτες μέρες συνεχίζει να μοιράζει ριζοσπάστες - φυλλάδια της ΚΝΕ και να κολλάει αφίσες αντί για παιχνίδια.
Real Santa:Έχει αποδείξει την ύπαρξη του με εξισώσεις.
Βασίλης ο Πορνηρός:Σεξομανής πορνόγερος ο οποίος μοιράζει βιάγκρα στους συνομηλίκους του και εξαπατάει κοριτσάκια τάζοντάς τους μονιμοποίηση στο δημόσιο.
Άγιος Βασίλης ΣάτυροςΈχει κατηγορηθεί για παιδεραστία, βασανιστήρια ξωτικών,
παραβίαση διεθνή εναέριου χώρου, εξαπάτηση μικρών παιδιών στο Myspace, κτηνοβασία, παράνομη διακίνηση ναρκωτικών: κοκαΐνη (Santa Sugar) και Χριστουγεννιάτικα χασισόδεντρα.
Άγιος Βασίλης MuscleΣύμβολο του κολλημένου μποντιμπιλντερά και του κλασικού νάρκισσου, έχει βάψει κόκκινη την στολή του με φράσεις "όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω".
Χρόνια πολλά σε όλους! Χο χο χο!
9 σχόλια:
Χαχαχα!Πολύ πλάκα έχουν οι τύποι Άγιων Βασίληδων...Εντάξει μπορεί ο Άγιος Βασίλης με την μορφή που επικρατεί να είναι καταναλωτικό κατασκεύασμα αλλά πιστεύω ότι δεν κάνει κακό στα παιδιά γιατί εκεί κυρίως απευθύνεται, όσο για εμας τους "μεγάλους" εάν ξέρουμε για κάθε πράγμα πως κατασκευάστηκε και την πραγματική του σημασία τότε θεωρώ ότι δεν υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Κανένα σύμβολο από μόνο του δεν μπορεί να σε αναγκάσει να κάνεις κάτι που δεν θέλεις.Όπως έχω ξαναπεί, όλα έχουν το νόημα που εμείς οι ίδιοι δίνουμε!Υ.Γ: Καλά Χριστούγεννα Wolfheart!Φιλιά!
Με το που βγήκε η πρώτη χριστουγεννίατικη διαφήμιση της coca cola (αρκετο καιρό πριν) , άρχισαν να ξεφυτρώνουν οι αγιοβασίληδες σε κάθε μπαλκόνι.Εδώ απέναντι η γειτόνισσα μου έχει στήσει ολόκληρη υπερπαραγωγή στο σπίτι της με αγιοβασίληδες να ανεβαίνουν την σκάλα , νάνους ξωτικά , άπειρα ΚW ξοδεμένα σε πολύχρομα λαμπιόνια , εκνευριστικές μουσικούλες - κάλαντα που σπάνε τα αυτία σε ακτίνα όλου του τετραγώνου κτλ. Επειδή κάθε μέρα συμπληρώνει και από κάτι , περιμένω να ολοληρωθεί το υπερθέαμα και θα σας στείλω φωτογραφία.
Χαχαχα βρωμερέ, άσε με αυτά τα στολίσματα!! Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί κάθε χριστούγεννα πρέπει να βγάζουμε όκσω οτιδήποτε λαμποκοπάει. Αν μη τι άλλο είναι κίτς ρε παιδι μου :DΑς σοβαρευτώ. Πολύ ωραίο μπλογκ για μία ακόμη φορά Samael. Όπως και οι περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες, έτσι και ο σύγχρονος εορτασμός των Χριστουγέννων, είναι φερμένα εξ'Αμερικής. Και γι'αυτόν ακριβώς τον λόγο το βασικό στοιχείο σύμφωνα με το οποίο είναι διαμορφωμένα, είναι ο καπιταλισμός. Ο Άγιος Βασίλης προ κάποιων ετών δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Η γιαγιάδες μου για παράδειγμα, δεν τον γνώριζαν τον κυριούλη. Θεωρώ μάλιστα πως δεν θα έπρεπε να μαθαίνουμε τα παιδιά μας να πιστεύουν σε αυτόν, αφενός μεν γιατί είναι ξενόφερτος και συνεπώς δεν έχει σχέση με τα ελληνικά έθιμα και τις παραδόσεις, αφετέρου δε γιατί το σοκ ενός παιδιού όταν μαθαίνει πως ο χονδρουλός αυτός κύριος δεν υφίσταται (και άρα δε φταίει ότι ήταν κακό παιδί αλλά ότι οι γονείς του δεν έχουν λεφτά, ας πούμε) είναι τεράστιο. Αυτό βέβαια είναι λίγο off τοπικ, αλλά έτσι διαμορφώνουμε τον κόσμο. Μέσα από τα παιδιά μας.Να προσθέσω τις... επιστημονικές μου γνώσεις! Ο άγιος Βασίλης (ο Έλληνας άγιος Νικόλαος δηλαδή) ή Santa Nicholaus έχει ελληνικές ρίζες όπου θεωρείτο ενάρετος φιλάνθρωπος που αγιοποιήθηκε γι'αυτές ακριβώς τις αρετές του. Δεν ηταν βέβαια χοντρός μουσάτος και κοκκινοφορεμένος, ούτε κατοικούσε σε χιονισμένο τοπίο μοιράζοντας δώρα στα καλά παιδάκια με τον Ρούντολφ και τα λοιπά ελαφάκια. Συναντάται βέβαια σε διάφορες θρησκείες, όπως πχ στον παγανισμό όπου πιστεύεται πως είναι η φιγούρα του Όντιν.Όσο όμως αφορά την Coca-Cola, συμφωνώ πως αυτή η εταιρία τον καθιέρωσε με αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά δεν τον εφύηρε:Images of Santa Claus were further popularized through Haddon Sundblom's depiction of him for The Coca-Cola Company's Christmas advertising in the 1930s. The popularity of the image spawned urban legends that Santa Claus was in fact invented by Coca-Cola or that Santa wears red and white because they are the Coca-Cola colors. In reality, Coca-Cola was not the first soft drink company to utilize the modern image of Santa Claus in its advertising – White Rock Beverages used Santa to sell mineral water in 1915 and then in advertisements for its ginger ale in 1923. Furthermore, the massive campaign by Coca-Cola simply popularized the depiction of Santa as wearing red and white, in contrast to the variety of colours he wore prior to that campaign; red and white was originally given by Nast.Όπως και να'χει εμένα μου αρέσουν και τα χαίρομαι τα Χριστούγεννα με το δικό μου τρόπο, χωρίς βέβαια αλτρουισμούς, πόσο μάλλον αγιο-βασίληδες, λαμπιόνια και εορτοδάνεια.Καλές γιορτές να έχετε και έναν ευτυχισμένο καινούργιο χρόνο!
θα γκρινιάξω...δεν έχει τον δικό μου αι Βασίλη το εξαιρετικό ποστ του φίλου σου..ολόκληρη ανάρτηση είναι ο δικός μου, άστο...να περάσεις καλά και μακριά από αγιοβασίληδες σαν τους παραπάνω, μακριά!φιλιά!
kala xristougenna!!xronia polla!!!!!igeia kai eutixia se sena kai autous pou agapas!!!!!!!!filiaaa!!
χρονια πολλα συντροφε! ΛΟΛ αυτες οι φωτο. μιλησα και στον υπευθυνο σχετικα... μπικοζ δισ ιζ νοτ γιου! χαχαχα*χρονια πολλα και παλι bro
@Awakened:Καλή χρονιά Awakened!Η ένστασή μου ξέρεις ποια είναι; Ότι το κάθε "παραμύθι" που ταίζουμε τα παιδιά θα πρέπει να είναι αθώο κι όχι να βασίζεται στην υλική ευδαιμονία ή να βάζει τα παιδιά στην λογική της "ανταμοιβής". Εντάξει δεν τον παίρνω τον κύριο...Βασίλη και πολύ στα σοβαρά, αλλά καλό είναι να μην δίνουμε νόημα σε πράγματα που στερούνται αυτού. Για τον κύριο με τα κόκκινα λέω :)Καλημέρα.@Ivan:Υπερπαραγωγή ε; Χα χα! Σ' εμένα πέρσι ένας γείτονας είχε βάλει ταράνδους, νάνους κτλ καλά τα λαμπιόνια με τις μουσικές μου την δίνουν αφόρητα όταν ακούγονται σε ένταση ανάλογη του luna park ;)Ανυπομονώ για την φωτογραφία!
@Lidasyl:Όλα τα πρότυπα, οι συνήθειες, οι συμπεριφορές ακόμη κι ο τρόπος που γιορτάζουμε είναι σχεδόν όμοιος στον δυτικό πολιτισμό και σ' αυτό μεγάλο μερίδιο έχει η αμερικανική κουλτούρα. Το μόνο που διαφέρει από κράτος σε κράτος είναι η αγοραστική δύναμη των πολιτών-καταναλωτών. Το πρόβλημα για μένα εντοπίζεται στην άκριτη αποδοχή αυτών των προτύπων. Και φυσικά ο Satan Claus ποτέ δεν είχε ρόλο στην ελληνική παράδοση. Χαίρομαι που αναφέρεις τα παιδιά ως το μέλλον και πως το διαμορφώνουμε μέσω αυτών. Αφού ας πούμε ο Άγιος Βασίλης ανταμείβει τα πιο καλά (και πλούσια) παιδιά, σημαίνει ότι η αδικία αναπαράγεται σε γιορτινό φόντο απλά. Άντε να εξηγήσεις σ' ένα παιδάκι γιατί ο Άγιος Βασίλης έφερε πιο ακριβό δώρο πχ στο γειτονόπουλο. Καλά κάνεις και αναφέρεις την ύπαρξη ενός αντίστοιχου "άγιου" που φέρνει δώρα και σε άλλες παραδόσεις. Έχω την εντύπωση πως σαν έθιμο κι αυτό έχει παγανιστική βάση...αλλά άντε να το πεις στους ευσεβείς χριστιανούς. Έτσι ακριβώς, ο καθένας ας χαίρεται την κάθε γιορτή για τους πραγματικούς λόγους. Καλή χρονιά και να' σαι καλά.@Anepidoti:Αχ βρε Anepidoti, έχω περιέργεια για τον δικό σου άγιο :)Πάνε κι οι γιορτές...Καλή χρονιά!
@Leviathan:Καλή χρονιά Leviathan! Ευχαριστώ για τις ευχές σου και ανταποδίδω και πάντα με υγεία!@Mad:Ναι τρελό γέλιο, ο φίλτατος Ivan είχε κάνει πέρσι τρομερή δουλειά! Στο αφιέρωμα έχει και κανα-δυο ακόμη που δεν έβαλα, αλλά πρόσθεσα τους δύο τελευταίους :)Καλή χρονιά Mad!
Δημοσίευση σχολίου