Τετάρτη 29 Απριλίου 2009

ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΣ: Η ΚΟΛΛΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ


Ο κόσμος μας έχει πέσει στην παγίδα του δυαδικού τρόπου σκέψης. Σε πολιτική, θρησκεία, ιδεολογίες, στην αισθητική, στον καθημερινό λόγο, στην ενημέρωση και διακίνηση πληροφορίας, στις σχέσεις, παντού! Έτσι παγιδευόμαστε στα δίχτυα του δογματισμού, κατασκευάζοντας στρατόπεδα, ακόμη και δόγματα αντιδογματισμού! Με τον όρο δόγμα εννοούμε την θεμελιώδη αρχή ενός θρησκευτικού, φιλοσοφικού, ακόμη και πολιτικού συστήματος. Η αρχή αυτή παραμένει αναμφισβήτητη από τους οπαδούς του εκάστοτε συστήματος και την αποδέχονται ως αποκλειστική αλήθεια. Στο κάθε δόγμα ο κύριος νοηματικός πυρήνας δεν επιδέχεται απόδειξη απέναντι στην αντικειμενική πραγματικότητα. Οι οπαδοί του υιοθετούν συγκεκριμένο τρόπο ζωής και σκέψης. Στην θρησκεία, την πολιτική, τον λεγόμενο πνευματικό κόσμο και την επιστημονική κοινότητα, υπάρχουν θεματοφύλακες της Γνώσης. Διακινούν, αναπαράγουν, συγκρατούν, κατασκευάζουν, νοθεύουν ή μονοπωλούν την Γνώση. Βέβαια η πληροφορία πρέπει να είναι ελεύθερη και να φτάνει το δυνατόν σε περισσότερους ανθρώπους. Η Γνώση δεν είναι στατική, ούτε κυκλοφορεί σε κονσέρβες για να την καταναλώσεις. Χρειάζεται συνεχής αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, ξένες ιδέες και το περιβάλλον. Χρειάζεται συνεχής αναζήτηση και κριτική σκέψη απέναντι σ' αυτά που πιστεύουμε, ώστε να πολεμάμε τα μιμίδια που έχουμε στον νου μας.
«Καθώς εξαναγκαζόμαστε να καλλιεργούμετα δόγματα των προγόνων μαςστο μικρό και περιορισμένο μας χωράφι,τις νύχτες η αλήθεια κρέμεται από πάνω μας,αλλά όλοι μας έχουμε σκυφτό το κεφάλι…»
(Aπό επιστολή του H.P. Lovecraft)

Η δογματική αντιμετώπιση των πραγμάτων, είναι αποτέλεσμα της άσκησης εξουσίας από ανώτερες ελίτ, όχι μόνο στην εποχή μας, αλλά και ιστορικά. Από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ως το Βυζάντιο και σε κάθε είδους ιερατείο. Ο δογματισμός αποτελεί απαραίτητο συστατικό για την οργάνωση μιας κοινωνίας. Η τυφλή υπακοή σε κανόνες, σε "επίσημες θέσεις" νομιμοποιούν το παράλογο και την παράνοια σε μια κοινωνία. Η Αλήθεια δεν έχει ποτέ μόνο μια πλευρά και κάθε θέμα έχει πολλά επίπεδα που μπορείς να το μελετήσεις και φυσικά σ' αυτό δεν υπάρχουν όρια. Βέβαια το μιμίδιο του φανατισμού, εμποδίζει πολλούς ανθρώπους να σπάσουν τα φράγματα γύρω από το μυαλό τους, καθώς δεν αποδέχονται ότι ξεφεύγει από το γνωσιακό τους επίπεδο. Όποιος αποδέχεται άκριτα την "Μια Αλήθεια" που του σερβίρουν στερεί από τον εαυτό του την δυνατότητα να ανακαλύψει διαφορετικό σύστημα πεποιθήσεων, όχι για να το ασπαστεί, αλλά για να κατανοήσει το ότι υπάρχουν διαφορετικοί άνθρωποι. Δεν πρέπει να δεχόμαστε τίποτα τυφλά, ούτε να απορρίπτουμε όμως. Είναι αναγκαίο ν' ακούμε την αντίθετη γνώμη από την δικιά μας, μπαίνοντας στην θέση του άλλου. Οποιοσδήποτε κανόνας κρύβει την προσπάθεια ελέγχου, αλλά δεν χρειάζεται να θεωρούμε όλους τους κανόνες a priori κακούς, αφού πολλές φορές είναι απαραίτητοι για την κοινωνική οργάνωση. Επίσης είναι σημαντικό να μην παρασυρόμαστε από την γνώμη του κοπαδιού, αλλά να έχουμε το θάρρος να διαφωνήσουμε. Κυρίως να μην θεωρήσουμε πως είμαστε οτιδήποτε "αντι-" μόνο και μόνο για να μην είμαστε δογματικοί, γιατί τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνουμε αυτό που απευχόμασταν. Πολλοί ξεκινούν με καλές προθέσεις για να πολεμήσουν το Σύστημα, αλλά τελικά ριζώνουν έπειτα το δικό τους δόγμα. Η όποια επανάσταση ξεκινά από μέσα μας και δεν μπορεί όλοι να θέλουν ν' αλλάξουν τον κόσμο, αν δεν αλλάξουν τον εαυτό τους.

"Σε μια εποχή παγκόσμιας εξαπάτησης, η μαρτυρία της αλήθειας είναι ενέργεια επαναστατική" -George Orwell

4 σχόλια:

Συμφωνώ με το κείμενο!Δεν είναι όλα άσπρα ή μαύρα...Χρειάζεται να έχουμε διαρκώς ανοιχτή σκέψη και να ψάχνουμε όλες τις πιθανότητες καθώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το ποια είναι η "Αλήθεια".Ο Δογματισμός σε οποιαδήποτε έκφανση του οδηγεί στην προσκόλληση και τελικά στο πισωγύρισμα καθώς αρνείται την όποια εξέλιξη ή διαφοροποίηση αρχών του.Ένα απ'τα κλεδιά για ν'αποκτήσουμε Γνώση και να φτάσουμε ποιο κοντά στην εκάστοτε Αλήθεια είναι όχι ο δογματισμός ΄ή η αμφισβήτηση για την αμφισβήτηση αλλά η κριτική σκέψη όπως πολύ σωστά αναφέρεις και συ!

Δυστυχως ο δογματισμος ειναι μερος της ανθρωπινης φυσης.Ειναι βολικο να παιρνεις μια "αληθεια" και να πιστευεις απολυτα σε αυτην.Και αντιθετα ειναι πολυ ψυχοφθορο να ψαχνεις ολες τις πτυχες και επειτα απο πολυ σκεψη να προσπαθεις να καταληξεις σε ενα συμπερασμα.Διαλεγει και παιρνει ο καθενας...Τα αποτελεσματα γνωστα...

το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό μόλις διάβασα το κείμενο ήταν οι στίχοι του john lennon που λένε.. Ev'rybody's talkin' 'boutBagism, Shagism, Dragism, Madism, Ragism, TagismThis-ism, that-ism, ism ism ismAll we are saying is give peace a chanceAll we are saying is give peace a chance;)

@awakened:Οι παγίδες είναι πολλές. Γιατί ακόμη κι η γνώση μπορεί να γίνει δόγμα. Και ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι κατέχει την Αλήθεια ή ακόμη να τον πιστέψει κάποιος; @jerronymo:Είναι βολικό γιατί θέλει χρόνο, παιδεία, αυτογνωσία και θάρρος για να αμφισβητήσεις, να αποδεχθείς, να απορρίψεις μια ιδέα. Απλά ο ανθρώπινος νους χρειάζεται "άγκυρες" για να μπορέσει να αποκτήσει ταυτότητα.@Lost child:Πόσοι "-ισμοί" μας κάνουν κακό. Το τραγούδι του Lennon είναι διαχρονικό και νομίζω πως τα λέει όλα.

Δημοσίευση σχολίου

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More