Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΕΝΟΣ ΟΝΕΙΡΟΥ ΚΙ ΕΝΟΣ ΕΦΙΑΛΤΗ

Ήταν νύχτα και το σκοτάδι έμοιαζε με μανδύα νεκρομάντη. Όλη η ατμόσφαιρα ήταν σκεπασμένη με μια σκόνη που έμοιαζε να περιμένει για χρόνια. Ψευδαισθήσεις περικύκλωσαν με ενέδρα τα οράματα που ταξίδευαν πάνω απ' τα κεφάλια των ανθρώπων, πάνω απ' τις ταράτσες των πολυκατοικιών. Οι πύλες του μυαλού έμειναν ανοιχτές, η Λογική κοιμήθηκε και γέννησε τέρατα. Καθισμένος στην δερμάτινη πολυθρόνα του μπροστά απ' το γραφείο του, άνοιξε το βιβλίο που μόλις είχε πάρει απ' το ράφι. Ο τίτλος "Θεία Κωμωδία" ήταν χαραγμένος στο σκληρό εξώφυλλο. Το επικό ποίημα του Δάντη, που συγκαταλέγεται στα κορυφαία έργα παγκοσμίως, με την μεσαιωνική υφή και που αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης και αφορμή για πολλές ερμηνείες. Αφηγείται το (φανταστικό) ταξίδι του συγγραφέα (μαζί με τον δάσκαλό του Βιργίλιο και την αγαπημένη του Βεατρίκη) στην Κόλαση, μέχρι να φτάσει στο Καθαρτήριο κι από εκεί στον Παράδεισο. Κάθε λεπτομέρεια του...ταξιδιού, οι ώρες και οι τοποθεσίες που επισκέπτεται μοιάζουν να είναι βγαλμένες από κάποιο σκοτεινό ημερολόγιο.
Σύμφωνα με την περιγραφή του ο Κάτω Κόσμος έχει σχήμα κωνικό και το στόμιό του βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο κι αποτελείται από 9 κύκλους, που στενεύουν όσο κατευθύνεσαι προς τα κάτω. Κάθε κύκλος αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα αμαρτήματα (που χωρίζονται σε πράξεις ακράτειας και πράξεις βίας) και αντίστοιχες τιμωρίες.
Οι κύκλοι αυτοί περιγράφονται ως εξής:
1ος-Εδώ βρίσκονται τα αβάπτιστα μωρά και οι ειδωλολάτρες. Δεν μπορούν ποτέ να φτάσουν στον Παράδεισο.
2ος-Εδώ συνωστίζονται οι φιλήδονοι που στροβιλίζονται σε θύελλες και αιώνια δεν θα μπορούν να αγγίζουν ανθρώπινο σώμα.
3ος-Οι λαίμαργοι έχουν την ατυχία να γίνονται τροφή στα δόντια του Κέρβερου.
4ος-Άπληστοι και φιλάργυροι
καταδικάζονται να σηκώνουν τεράστια βάρη με το στήθος τους.
5ος-Οι μνησίκακοι βασανίζονται σε λασπωμένους βάλτους και ως ποινή χτυπούν ο ένας τον άλλον.
6ος-Από εδώ και πέρα ο Δάντης εισέρχεται στο κάστρο της Κόλασης. Στον κύκλο αυτόν τιμωρούνται οι αιρετικοί καιόμενοι μέσα σε πύρινους τάφους.
7ος-Εδώ οι βίαιοι βρίσκονται χωρισμένοι σε τρεις ομάδες. Στην πρώτη τιμωρούνται όσοι έκαναν κακό σε άλλους ανθρώπους πνιγόμενοι σε βάλτους αίματος. Στην δεύτερη ομάδα όσοι έκαναν κακό στον εαυτό τους αντιμετωπίζουν την ποινή του να μεταμορφωθούν σε δέντρα, είτε να κυνηγιούνται από λυσσασμένα σκυλιά. Στην τρίτη τέλος ομάδα, βρίσκονται όσοι ήταν βίαιοι προς τον Θεό ή την Φύση και απομονώνονται σε μια έρημο που η άμμος φλέγεται και οι ουρανοί ρίχνουν πύρινη βροχή.
8ος-Από εδώ και πέρα συναντάμε τις ενσυνείδητες αμαρτίες καθώς κατηφορίζουμε σε ένα βάραθρο. Οι απατεώνες μαστιγώνονται, οι κόλακες είναι βουτηγμένοι σε κάθε είδους ακαθαρσίες, οι ψευδοπροφήτες έχουν κρεμαστεί ανάποδα ώστε το κεφάλι τους να βλέπει μόνο το πίσω μέρος τους, οι διεφθαρμένοι πολιτικοί εγκλωβίζονται σε πίσσα που κοχλάζει, οι υποκριτές καλύπτομται με κάπες από μόλυβδο, οι κλέφτες διώκονται από ερπετά και κατόπιν μεταμορφώνονται σε φίδια, οι κίβδηλοι τιμωρούνται με αρρώστιες, οι κακόβουλοι κατασπαράζονται από δαιμόνια ή κρεμιούνται ανάποδα σε λάκους με φωτιά.
9ος-Εδώ τιμωρούνται οι προδότες (της πατρίδας, φίλων κτλ), που έχουν εγκλωβιστεί σε μια παγωμένη λίμνη. Στο βαθύτερο σημείο της Κόλασης, περιμένει ο γιγαντιαίος Εωσφόρος που τυραννά αιώνια τον Βρούτο και τον Κάσσιο, αλλά και τον Ιούδα.

Η Θεία Κωμωδία είναι ένα αλληγορικό αριστούργημα που συμπυκνώνει τους συμβολισμούς του μεσαιωνικού κόσμου ειδικά για ηθικά και πολιτικά θέματα. Όμως μπορεί κανείς να διαπιστώσει και την αέναη προσπάθεια του ανθρώπου να δαμάσει τα πάθη του. Το ονειρικό περιβάλλον μέσα στο οποίο σκηνοθετείται η όλη περιπλάνηση, ουσιαστικά αποτελεί μια περιπλάνηση σε όλη την ανθρώπινη ιστοριά. Η ίδια η ποίηση πραγματεύεται την συνείδησή μας. Θέτει μάλιστα το ερώτημα: Τι δεν κάνουμε καλά; Το επικό έργο καλεί σε στοχασμό σχετικά με το μέλλον. Η "Θεία Κωμωδία" είναι η ίδια η Πτώση του Ανθρώπου, έχει τέτοια ποικιλία όσο η ίδια η ζωή.

Άφησε το βιβλίο στο γραφείο και κοίταξε έξω απ' το παράθυρο. Οι σταγόνες της βροχής μαστίγωναν το θολό πια τζάμι. Μέτρησε για λίγο όλους τους νεκρούς μας. Όλους τους συγγραφείς, τα χαμένα είδωλα, τους καλλιτέχνες και τους ήρωες. Αρκετοί απ' αυτούς είχαν ολόκληρο ράφι στην βιβλιοθήκη του, ως τιμητική διάκριση. Κανένας απ' αυτούς δεν φανταζόταν πως θα ζήσει ως το 2008, ούτε το σκέφτηκαν ποτέ. Ούτε εμείς ξέρουμε μέχρι πότε θα υπάρχουμε, όχι μόνο ως υλική υπόσταση, αλλά ως ιδέες, ως ποιήματα. Εξάλλου όλοι μας ζούμε στο μυαλό μας, ως άλλοι Δον Κιχώτες μαχόμαστε με "τέρατα" που οι άλλοι δεν βλέπουν. Ξεφύσηξε και κατευθύνθηκε στην άλλη πλευρά του δωματίου, έβαλε λίγο μπράντυ και κάθισε στον καναπέ απέναντι από την βιβλιοθήκη. Ξεφύσηξε και ήρθε στο μυαλό του το απόσπασμα απ' το θείο ποίημα του Μίλτον "Paradise Lost":
"Τι κι αν χάσαμετην μάχη;
Δεν χάθηκαν όλα, η αδάμαστη θέληση και η προσήλωση στην εκδίκηση,
το αθάνατο μίσος, και το κουράγιο ποτέ να μην υποκύψω ή να παραδοθώ.
Και τι άλλο μπορεί να σημαίνει το να μην παραδοθώ; Ότι η δόξα δεν θ' απομακρύνει από μένα την οργή ή την δύναμή της..."

Έχουμε μάχες ακόμη να κερδίσουμε. Μάχες στο κρεβάτι με τους εφιάλτες μας, μάχες με την ίδια μας την ανάσα, μάχες για την απόκτηση πληροφορίας, μάχες με τις λέξεις, μάχες μέσα στο μυαλό και την καρδιά μας, μάχες στους χλευασμούς σπουδαίων ανθρώπων απ 'το κοιμώμενο πλήθος, μάχες στις μπαλάντες των τροβαδούρων, μάχες στα ραβασάκια των ερωτευμένων, μάχες σε χάρτες κυνηγών χαμένων θησαυρών, μάχες πίσω από συρματοπλέγματα και κάγκελα, μάχες στο σελιλόιντ και στα ραδιοφωνικά κύματα, μάχες απέναντι στο άγνωστο, μάχες, μάχες, μάχες....

Και θα έπρεπε να σχεδιάσουμε τους δικούς μας χάρτες, να σκίσουμε τους συμβατικούς που δεν τα αποκαλύπτουν όλα, παρά μόνο αυτό που κάποιοι είδαν επειδή ήθελαν να το δουν. Κρίμα που βλέπουν τόσα λίγα.
Ο Νίτσε κάποτε έγραψε:"Αυτή η αργή αράχνη που γλιστρά στο φως του φεγγαριού κι αυτό το ίδιο το φως του φεγγαριού, ακόμη κι εσύ κι εγώ, που σιγοψιθυρίζουμε μπροστά στο κατώφλι του σπιτιού, που συζητούμε για πράγματα αιώνια, δεν έχουμε ήδη υπάρξει στο παρελθόν;"
Υπήρξαμε και θα υπάρξουμε ξανά γιατί τίποτα δεν πεθαίνει πραγματικά. Θα πληρώσουμε κάποιο τίμημα γι' αυτό; Ίσως. Λίγοι έχουν το κουράγιο να περάσουν από κάθε γωνιά της Κόλασης, να αντιμετωπίσουν τους ίδιους τους, τους δαίμονες και να εξερευνήσουν τον δρόμο προς τον Παράδεισο. Ο μεγάλος ψυχολόγος Καρλ Γιουνγκ, έλεγε πως μέσω των ονείρων αντάμωνε με φιλοσόφους άλλων εποχών. Πίστευε πως η ανθρώπινη ψυχή δεν πέθαινε.
Οι μάγισσες στην πυρά μέχρι τελευταία στιγμή υποστήριζαν αυτά που πίστευαν, εμείς γιατί όχι;

Σηκώθηκε και έβαλε λίγο μπράντυ ακόμη. Για πολλούς τα όνειρα αποτελούν ταμπού, επειδή στην ουσία αποτελούν πύλες για άλλες διαστάσεις του εαυτού, για άγνωστες περιοχές του πνεύματος. Αποτελούν μια μυστική συνάντηση με τις άπειρες εκδοχές της Ύπαρξης, με όλα τα Εγώ που μεταμφιέζονται με αρχετυπικές μορφές. Στον Ησίοδο, ο Όνειρος είναι θεότητα που επισκέπτεται τους ανθρώπους στον ύπνο τους για να τους προειδοποιήσει για το μέλλον. Ένα ερώτημα του ήρθε στον νου, σαν να το ψιθύρισε ο άνεμος: Σκλάβος στον Παράδεισο ή Άρχοντας στην Κόλαση; Ζαλισμένος απ' το ποτό, ξάπλωσε στον καναπέ. Σε ένα όνειρο πέθανε για πρώτη φορά. Είδε τους ωκεανούς να είναι μόνοι κι από πάνω τους να πέφτει το χιόνι απ' τα γυρτά δέντρα. Είδε κύματα να σκάνε σε νησιά χωρίς ακτές και ο αφρός τους να φτιάχνει πύργους για να αγκαλιάσουν τον ουρανό. Είδε βάραθρα σαν στόματα ανοιχτά να χύνουν μάγμα και να γεννούν νέες χώρες. Είδε την Νύχτα ως νύφη να πίνει νηπενθή για να ξεχάσει. Όνειρα κι εφιάλτες πλάγιασαν στο ίδιο κρεβάτι κι ο Φόβος γλωσσοφίλησε την Ομορφιά.
Ξύπνησε ιδρωμένος. Ταραγμένος κοίταξε το δωμάτιο γύρω του, ήταν το ίδιο. Ο Ύπνος είναι αδελφός του Θανάτου λένε. Όμως ο συγγραφέας και ερευνητής Dunne μας διαβεβαιώνει ότι: "Ο θάνατος θα μας διδάξει τον σωστό χειρισμό της αιωνιότητας. Θα ξαναβρούμε όλες τις στιγμές της ζωής μας και θα τις συνδυάσουμε όπως μας αρέσει. Ο Θεός, οι φίλοι μας, ο Ιούλιος Καίσαρ και ο Σαίξπηρ, θα συνεργαστούν μαζί μας σ' αυτό το παιχνίδι..."
Έχουμε δικαίωμα για ακόμη μια παρτίδα.

Posted in: διηγήσεις,μετά τα μεσάνυχτα