Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΞΕΝΟΥ

Στην σύγχρονη κοινωνία συχνά αισθανόμαστε πως μια ακαθόριστη απειλή βρίσκεται από πάνω μας. Όλο και περισσότεροι ανθρωποι βρίσκονται καταπιεσμένοι με πλήθος νευρώσεων επειδή δεν έχουν την ζωή που θα ήθελαν να έχουν, παγιδευμένοι σε άχρωμους ρόλους, μαζικές εκδηλώσεις υστερίας και πανικού που καλλιεργούνται από τα ΜΜΕ, άγνοια για τις κουλτούρες που είναι ξένες προς την δική μας, φόβος που πηγάζει από την απουσία μας από καταστάσεις. Το μόνο δεδομένο είναι πως τίποτα δεν είναι δεδομένο, εκτός απ' το ότι κάποια στιγμή θα πεθάνουμε. Κι όμως ο Φόβος βρίσκεται παντού υποσκάπτωντας την αξιοπρέπειά μας και το δικαίωμα στην ζωή. Φόβος:τρομοκρατία, θεική τιμωρία, οικονομική κρίση, συναισθηματική ανασφάλεια, οργή της φύσης, ανία, έλλειψη ελεύθερου χρόνου, καταναλωτικός ψυχαναγκασμός, αδιαφορία, θεαματικός τρόμος από την tv, ματαιότητα...όλα είναι παιδιά του Φόβου. Ακόμη και μες στο σπίτι μας ο Φόβος δεν μας αφήνει ήσυχους. Φτάνει να κάτσουμε στον καναπέ μας και ν' ανοίξουμε την τηλεόραση, αφήνοντας τις εικόνες της να συνθλίψουν ακόμη και το τελευταίο καταφύγιο της ψυχολογικής μας ασφάλειας. Ο τρόπος ζωής, η μαζική κοινωνία, ο δογματισμός που επικρατεί σε πολλές εκφάνσεις, κατέστησαν τον Φόβο πολύτιμο εργαλείο στα χέρια κάθε Εξουσίας.

Η αυξανόμενη ξενοφοβία εκδηλώνεται γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να δεχτούν την διαφορετική κουλτούρα, θρησκεία και τρόπο ζωής των "άλλων". Τα χαρακτηριστικά του "άλλου" είναι μια δικαιολογία για να προβάλουμε πάνω τους τις δικές μας ανασφάλειες. Η ξενοφοβία που καλλιεργούν τα ΜΜΕ με τα ρεπορτάζ σχετικά με την εγκληματικότητα των μεταναστών γενικεύοντας μια κατάσταση και οι πρόσκαιροι πατριδοκάπηλοι λαικιστές που βασίζουν την ρητορία τους εκεί, αρνούνται να δεχτούν την ανθρωπιά του "άλλου". Αυτός που φοβάται τον "ξένο" δεν μπορεί να ζήσει μαζί του, τον θεωρεί στίγμα στην καθαρότητα του κορμού της κοινωνίας. Ο ξένος θεωρείται η ύψιστη απειλή και η άμυνα απέναντί του κρίνεται επιβεβλημένη. Ειδικά στην ελληνική κοινωνία που είναι εσωστρεφής τα ξενοφοβικά αντανακλαστικά παράγουν ρατσισμό που στιγματίζει ολόκληρες κοινότητες. Βέβαια και ιστορικά πολλές κοινωνίες είχαν διαχωρίσει την θέση τους με τους εκάστοτε "βαρβάρους". Σίγουρα οι σύγχρονες κοινωνίες είναι πιο κινητικές και συνεχώς εξελισσόμενες, αποτελούν μωσαικά που μπορούμε να συναντήσουμε διαφορετικές εθνότητες, φυλές και πολιτισμικές ομάδες οι οποίες έρχονται σε επαφή μεταξύ τους. Αλλά αν στιγματιστεί μια υπο-ομάδα ή κοινότητα λογικό είναι να μαζευτεί στους κόλπους της και σε ορισμένες περιπτώσεις να αντιμετωπίσει την κοινωνία που την απορρίπτει, μνησίκακα.

Σε όλα τα παραπάνω ρόλο παίζει και η κρίση ταυτότητας ενός λαού που προσπαθεί να αυτοπροσδιοριστεί μέσω της ετερότητας του άλλου και της απόρριψής του. Είπαμε και στην αρχή ότι η ακαθόριστη απειλή δημιουργεί το αίσθημα του φόβου. Η παγκοσμιοποίηση ουσιαστικά αμφισβητεί την εθνική ταυτότητα, οπότε η πιο ανώριμη αντίδραση της κοινωνίας είναι να φορτώσει την ευθύνη στον "ξένο" που ήρθε απρόσκλητος. Οι μετανάστες μπορούν να ενσωματωθούν αν αντιμετωπιστούν με τους όρους των γηγενών. Είναι ευθύνη της κοινωνίας, των φορέων και των κομμάτων να βοηθήσουν τους μετανάστες. Από την άλλη οι μετανάστες χρειάζεται να οργανωθούν μέσω σωματείων και να διεκδικήσουν θέση στις πολιτικές διεργασίες της κάθε κοινωνίες ώστε να αποφευχθεί η γκετοποίησή τους που μόνο προβλήματα φέρνει ως τώρα. Η κοινωνία με τον τρόπο αυτόν θα γίνει πιο αλληλέγγυα και μπορεί να κερδίσει μακρυπρόθεσμα πολύ περισσότερα.

Posted in: κοινωνία,μειονότητες,ρατσισμός