GOTHIC: (Μέρος 3ο-Οι νότες των καταραμένων)

Αγγλία, τέλη δεκαετίας του 70...Η οργή κι η επαναστατικότητα όπως εκφράστηκαν μέσω του punk προς το κατεστημένο, κόπασε. Ο απόηχός του δημιούργησε την ανάγκη για μια νέα μορφή αντίδρασης, για ένα νέο είδος έκφρασης. Το punk είχε υπηρετήσει νωρίτερα ένα κοινωνικό φαινόμενο σε πείσμα του φιλειρηνισμού των "παιδιών των λουλουδιών". Ένα βήμα παρακάτω, η "επανάσταση" μετατοπίστηκε στην ατομικότητα, το συναίσθημα και την ψυχή. Η ιστορία λοιπόν του gothic ξεκίνησε από το new wave/post punk και βρήκε ρίζες στον ντανταισμό και τον νεορομαντισμό. Λειτούργησε ως αντίδραση στην εκβιομηχάνιση της καθημερινής ζωής και τις ψυχρές σχέσεις των ανθρώπων. Πολλά συγκροτήματα απ' το underground αναζητούσαν ταυτότητα. Οι πρώτοι ήρωες του ιδιώματος ήταν οι Joy Division που άσκησαν με τις τραχείς κιθάρες, τον μινιμαλιστικό ρυθμό και την γοτθική αισθητική στα εξώφυλλα των δίσκων, οι The Cure και οι The Damned. Οι Bauhaus έφεραν την βαμπιρική ατμόσφαιρα και την διεστραμμένη μουσική προσέγγιση, ενώ υμνούσαν το σκοτάδι και την τρέλα. Παράλληλα αρχές του '80, εμφανίζονται οι Christian Death που συνδυάζουν το glam με το punk και εισάγουν τον όρο deathrock. Mέσα στα '80s εμφανίζονται οι Sisters of Mercy, Fields of the Nephilim και The Mission, κυκλοφορώντας μια σειρά από καταπληκτικούς δίσκους, ορόσημα για το gothic, αλλά και για το rock γενικότερα. Βέβαια υπήρξαν και άλλες σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως οι Clan of Xymox, Death Cult, All About Eve, Diamanda Galas, This Mortal Coil, Νοsferatu, London After Midnight και οι σπουδαίοι Dead Can Dance που βασίστηκαν στην μεσαιωνική θρησκευτική μουσική για να εισάγουν μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα που ονομάστηκε dark ambient (φυσικά υπάρχουν πολλοί άλλοι). Το αστείο είναι ότι το πρώτο συγκρότημα που χαρακτηρίστηκε gothic ήταν οι Doors μόλις το 1967!

Μέσα στην δεκαετία του '90, εμφανίστηκε και το λεγόμενο gothic metal, όπου χρησιμοποιούνται οι τεχνικές του gothic rock των Sisters of Mercy και η επιβλητικότητα των Fields of the Nephilim. Σαν είδος ξεκινά (όσο κι αν φαίνεται περίεργο) απ' το πρώτο δίσκο των Black Sabbath και κυρίως από το "Into the Pandemonium" των Celtic Frost οι οποίοι χρησιμοποίησαν πατέντες που κανείς δεν τόλμησε, όπως χορωδίες, συμφωνικά μέρη και γυναικεία φωνητικά. Το "Gothic" των Paradise Lost έκανε πιο μουντή την υφή και τράβηξε ψηλές σκιές που βρήκαν στρατιές μιμητών. Ταυτόχρονα πολλά συγκροτήματα όπως οι Theater of Tragedy, Anathema, My Dying Bride, προσέθεσαν στον ήδη βαρύ τους ήχο (doom metal) στοιχεία από το gothic, ενώ οι The Gathering σαφέστατα επηρεασμένοι από τους Dead Can Dance δημιούργησαν το παρακλάδι του ατμοσφαιρικού metal με την εναλλαγή αντρικών/γυναικείων φωνητικών. Aπό εκεί και πέρα συναντάμε επιθετικά black metal συγκροτήματα να "γοτθίζουν" επικίνδυνα όπως οι Cradle Of Filth, Tiamat και Moonspell, χωρίς να είναι οι μόνοι. Μιλάμε άλλωστε για ένα μουσικό είδος με απίστευτη προσφορά και ζήτηση. Βέβαια υπήρχαν και ορισμένα συγκροτήματα πιο rock 'n' roll όπως οι 69 Eyes και Tenebre ή άλλα που φλέρταραν με την electro και το industrial. Βέβαια μουσικά δύσκολα να πεις πλέον ποιος παίζει gothic και ποιoς όχι, αφού περισσότερο έχουμε να κάνουμε με μια αίσθηση. Τα συγγενή ρεύματα του gothic δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα σκοτεινά, μάλλον θα τα έλεγα μελαγχολικά.

Τέτοια παρακλάδια είναι το industrial που είναι πιο ωμό και ψυχρό, το neofolk που περιέχει όλους τους χαμένους μύθους της ανθρωπότητας που προσπαθούν να αναβιώσουν ώς αντίδραση στην Νέα Εποχή και τον υλισμό, το e.b.m. που κυρίως επικεντρώνεται στην ηλεκτρονική μουσική techno, το electro, το medieval, το symphonic, το ethereal, το apocalyptic folk και πολλά άλλα! Κυρίως το gothic είναι συναίσθημα παρά μια συγκεκριμένη μουσική τεχνοτροπία. Θεματολογικά και στιχουργικά, το gothic διακρίνεται από πεσιμισμό, μελέτη παλαιών λατρειών, τον έρωτα και τον θάνατο, την σκοτεινή ποίηση, τον αποκρυφισμό, θρύλους και παραδόσεις, το σεξ και την λαγνεία, ακόμη και με λογοτεχνικά θέματα ή ιστορίες από τον Μεσαίωνα. Βέβαια το υποσυνείδητο είναι ο κύριος χάρτης προς μελέτη, ενώ πολλοί καλλιτέχνες δεν διστάζουν να περιγράψουν προσωπικά βιώματα.

Ως είδος το gothic έχει κυκλοφορήσει δίσκους-διαμάντια αλλά και αρκετά σκουπίδια, με τα πρώτα να υπερτερούν τον αριθμό. Βλέπετε στην εποχή όπου όλα γίνονται μόδα, οι εταιρείες προβάλλουν εύπεπτες προτασεις τύπου Evanescence και Him (με ψευτο-gothic επικάλυψη) για να απευθυνθούν σε ένα κοινό που αναζητά να ακούσει "κάτι σκοτεινό" μα και απροβλημάτιστο και ασφαλές.

Σημαντικοί δίσκοι που αξίζει ν' ασχοληθείτε μαζί τους είναι οι παρακάτω ενδεικτικά, καθώς υπάρχουν χιλιάδες: Moonspell-Irreligious και Antidote, Theater of Tragedy-Velvet Darkness They Fear και Aegis, Paradise Lost-Icon και Draconian Times, Τype O Negative-Bloody Kisses, Danzig-How the Gods Kill, Celtic Frost-Monotheist, Anathema-The Silent Enigma, Tiamat-Wildhoney, My Dying Bride-Turn Loose the Swans, Christian Death-Only Theater of Pain, Sisters of Mercy-First and Last and Always, Fields of the Nephilim-The Nephilim και Elyzium, Κatatonia-Discourages Ones και Viva Emptiness, Diary of Dreams-Nigredo. Να σημειώσω πως υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις απ' το κάθε συγκρότημα. Άλλοι προτιμούν παραδοσιακές πατέντες, άλλοι προσθέτουν κλασική μουσική, άλλοι στοιχεία rock των 70's...γενικά δύσκολο να βγάλει άκρη κανείς!

Το μουσικό αφιέρωμα έφτασε στο τέλος. Το μεσαιωνικό πιάνο σώπασε, η κουρτίνα πέφτει, το κοινό χειροκροτάει. Μετά η αίθουσα αδειάζει. Μπορεί να επανέλθω στο εγγύς μέλλον με μια χιουμοριστική οπτική του θέματος. Ως τότε καλά να περνάτε! Άργησα και με περιμένει η άμαξα...

Posted in: αφιερώματα,art,gothic,music